علاوه بر تفاوتهایى که ذکر شد، مىتوان به موارد زیر نیز اشاره کرد: 1. تلمود اورشلیمى یا فلسطینى، از مباحثى نظیر مسایل مربوط به سرزمین فلسطین، و وضعیت کشاورزى در آن مرز و بوم، به اطناب سخن مىگوید، در حالى که در تلمود بابلى از این گونه مباحثسخنى به میان نیامده است. 2. بر خلاف تلمود بابلى که پر از حکایات، داستان و افسانه است، در تلمود اورشلیم از این قبیل موارد کمتر مىتوان سراغ گرفت. 3. گذشته از ناهمگونى در سازمان دهى موضوعات و روشهاى فکرى و تحقیقى، هر دو تلمود، از نظر کیفیت تدوین نیز متفاوتاند; انشاى تلمود بابلى با احتیاط زیاد و صرف وقت صورت پذیرفته است; در حالى که شتاب در ویرایش و عدم دقت و صرف وقت لازم و کافى از مشخصات بارز تلمود فلسطینى است. 4. از لحاظ تاریخى نیز تلمود بابلى و اورشلیمى با هم تفاوت دارند; تلمود بابلى بعد از تلمود اورشلیم تدوین شد و از اینرو، در مقایسه با آن از اعتبار بیشترى برخوردار است. 5. روشهاى تحقیقى و تعلیمى تلمود بابلى با توجه به قلمرو وسیع و تحلیل عقلانى دقیق آن، نسبتبه تلمود فلسطینى، فضاى بازترى براى بسط و توسعه مباحث فکرى و عقلى فراهم آورده است. 6. و آخرین نکته این که: تا قرنها توجه جهانیان به تلمود بابلى معطوف بود و تنها در این صد ساله اخیر، علایق نهفته نسبتبه تلمود فلسطینى بیدار گشته است; اما با این همه، هنوز از تلمود فلسطینى به عنوان یک منبع درجه دوم بعد از تلمود بابلى یاد مىکنند. چهرههاى برجسته شش نسل از اموراییم :
1. نسل اول «راو» (نام اصلى: ابا اریخا) 295 متوفاى 247 م. او پایهگذار حوزه علمیه شهر «سورا» 296 بود. «سموئیل» 297 متوفاى 254 م. او مدرسه علمیه نحاردیه 298 (یا نهر دعا) را پایه گذارى کرد. این مدرسه بعدها به «پامبدیتا» 299 نقل مکان کرد.
2. نسل دوم «راوجودا» 300 متوفاى 297 م. وى بعد از «راو»، ریاست مدرسه علمیه سورا را به عهده گرفت. «راو یهودا» (ابن حزقیال) 301 متوفاى 299 م. او رئیس حوزه علمیه پامبدیتا بود.
3. نسل سوم «راوحیسدا» 302 متوفاى 309 م. رئیس حوزه علمیه سورا. «راو نحمان» (ابن یعقوب) 303 متوفاى 320 م. قلمرو فعالیت او نحاردیه (نهر دعا) بود. او از عنوان «قاضى» که ظاهرا عنوانى استبراى رهبرى غیر دینى یهودیان بابل یعنى راسالجالوت برخوردار بود. 304 «ربا »ابن نحمانى) 305 متوفاى 330 م. او مشهورترین استاد این نسل است که ریاست مدرسه علمیه پامبدیتا را بعهده داشت. او را بهخاطر تواناییهاى بسیار بالایش در مناظرات و احتجاجها، «ریشه کن کننده کوهها» 306 لقب دادند.
4. نسل چهارم «اباى» 307 متوفاى 339 م. او رئیس حوزه علمیه پامبدیتا بود. «راوا» 308 (ابن یوسف بن هاما) متوفاى 352 م. او پایهگذار حوزه علمیه «ماهوزا» 309 بود.
5. نسل پنجم «راو پاپا» 310 متوفاى 357 م. شاگرد اباى «وراوا» که رهبرى حوزه علمیه «نارش» 311 را به عهده داشت.
6. نسل ششم «راو آشى» 312 متوفاى 427 م. رئیس سرشناس و برجسته حوزه علمیه سورا، که نامش در تاریخ تنظیم و سامان دهى تلمود، مىدرخشد.
شنبه 89/1/7 |
علیرضا وصی پور
مطلب بعدی :
مقدمه و معرفی 30/07/1388