حضرت امام خمینى درباره وى فرمودند:
«... باید بگویم من بزرگ کرده ام ایشان را، من فضائلشان را مى دانم.» (2) آیت اللَّه حاج سید محمد باقر سلطانى طباطبایى در خصوص وضعیت تحصیلى و تدریس ایشان مى گویند: «... آقا موسى خیلى خوب درس مى خواند و شایق به تحصیل بود... استعدادش خوب بود، زحمت هم مى کشید و خیلى زود درسها را تمام مى کرد... صبح و عصر درس مى خواند، روزى چند درس... در تابستان که در وشنوه بودیم. حدود 40الى 50روز طول کشید که ایشان شرح لمعه را پیش من خواند بعدا همین شرح لمعه و قوانین را در قم درس مى گفت و پاى درسش هم جمعیت زیادى مى آمد. این درس هاى آقا موسى جزو درس هاى خوب آن زمان حوزه بود. آقا موسى خیلى زحمت مى کشید. خیلى خوش فهم بود. اینها باعث شده بود تا زود ترقى نماید، افراد دیگر این مراحل را که ایشان در طول چند ماه سپرى کرده بود حداقل 4الى 5 سال وقت لازم داشت تا پشت سر بگذراند...» و در جاى دیگر مى فرمایند که: «اگر الان بود جزو مراجع مسلّم تقلید بود... الان جزو مراجع بزرگ شیعه بود.» تاریخ و فرهنگ معاصر ویژه نامه 5ص 52 - 51
شهید آیت اللَّه شیخ محمد صدوقى درباره او مى گوید:
«... آقا موسى یک امتیاز و فوق العادگى خاصى داشت ایشان دوران تحصیلاتش را در قم و پیش اساتید بزرگ گذراند... مردى بسیار بسیار فوق العاده بود. روشن بود. قدم که در لبنان گذاشت اوضاع آنجا را عوض کرد... تا وقتى که او بود اسرائیل هیچ غلطى نمى توانست بکند...امام موسى صدر بى نهایت شخصیت بارز، روشن، فهمیده و خدمتگزار بود.»
تاریخ و فرهنگ معاصر، ویژه نامه شماره 5ص 68
آیت اللَّه هاشمى رفسنجانى که مدتى نزد ایشان مطول خوانده است مى گوید:
«در درس مطول که ایشان مى گفتند من شرکت و از ایشان استفاده مى کردم... ایشان آدمى خوش بیان بود. خوش سیما و خوش چهره و از لحاظ ما یک شخصیت خوبى بود از فضلاى مورد احترام ذهنى من بود و آن موقع... جزو مدرسین قابل قبول آن دوره در سطوح بالاى ادبیات بود.»و در جاى دیگر در پاسخ به سؤالى که آیا ایشان در مسایل فقهى و اصولى مجتهد و صاحب نظر بودند؟ مى گویند : «حتما بودند، حتما بودند... ایشان در همان مقاله مکتب تشیع رأى فقهى دارند...»
نامه مفید ص 40 - 32
آیت اللَّه سید عبد الکریم موسوى اردبیلى درباره ایشان مى گویند:
«از نظر لیاقت ها، ایشان برجستگى هاى خاصى داشت: درایت، هوش، ذکاوت، سرعت فهم، دقت و تأمل در مسائل علمى ایشان را در محافل علمى سرآمد دوستانش کرده بود. ایشان در مسائل اجتماعى بسیار وارد بود... در هر درسى که شرکت مى کرد به زودى در آن خیلى ممتاز مى شد... یکى از مدرسین بسیار خوب حوزه بود.» نامه مفید ص 18
آیت اللَّه سید موسى شبیرى زنجانى ضمن برشمردن امتیازات خاندان صدر مى گویند :
«آقا موسى صدر هم داراى برجستگى هاى خاص علمى، اخلاقى و روحى بود... از چند نفر از درجه اول ها از شاگردان ایشان (مرحوم آیتاللَّه داماد) بودند که یکى از آنها آقاى سید موسى صدر بود و ایشان ممتاز بود از قم هم که به نجف رفته بود شنیدم که طلوع کرده بود و خیلى مورد توجه بعضى ها واقع شده بود حتى نجفى ها گفته بودند که ما خیال نمى کردیم که قم چنین محصولى داشته باشد و شما روى قم و قمى ها را سفید کردید... حتى آن وقت خیلى ما فوق این حرف ها بود و در این که قوه استنباط داشت، هیچ شکى نیست، ایشان فهمى صاف و سرعت انتقال داشت،درس هم خوانده بود و در درس بزرگان هم شرکت کرده بود.» (3)
آیت اللَّه مکارم شیرازى:
«... مباحثه اى داشتیم که 4 نفر در آن شرکت مى کردیم، امام موسى صدر، مرحوم دکتر بهشتى، یکى از بزرگان امروز حوزه علمیه قم و بنده... آقا موسى صدر استعداد فوق العاده اى داشت این استعداد به پشتکار و استقامت فوق العاده وى ضمیمه مى شد و هر دو به کار مستمر شبانه روزى در مسائل تحصیلى و منظم درس خواندن مى پیوست. به همین علت بود که آقاى صدر خیلى سریع در حوزه علمیه قم ترقى کرد و در مدت کوتاهى جزء فضلاى بنام و درجه اول حوزه شد. یکى از کسانى که مى توانم شهادت بدهم در همان سنین جوانى به اجتهاد رسید، امام موسى صدر بود...
فرهنگ معاصر ص 117
آیت اللَّه شیخ على مشکینى:
«... یکى از ممتازین ابن ممتازین امام موسى صدر بودند در درس حاذق بود، محقق بود. صحبت مى کرد و اشکال مى گرفت هم بحث هاى خوبى داشتند که یکى از آنها مرحوم بهشتى بود... همان وقتها من معتقد بودم که داراى قدرت استنباط احکام هستند... ایشان سیاست و دیانت را توأم کردند و به دنبال تشکیل یک حکومت اسلامى درست در لبنان بود. ما مقام امام موسى صدر را خیلى بالا مى دانیم. ایشان را انسان متدین به دیانت الهى و مردى که سیاست و دیانت هر دو را مى فهمید، مى شناسیم. آقاى صدر از ذخایر عالم تشیع بودند ایشان یکى از پر ارج ترین انسان هاى عالم تشیع بودند.»
فرهنگ معاصر ص 138 - 137
آیت اللَّه شیخ جعفر سبحانى:
«... گروهى از فضلا در آن زمان از خصیصین درس مرحوم آیت اللَّه داماد بودند: جناب آقاى سید موسى زنجانى، جناب آقاى سید مهدى روحانى، جناب آقاى بهشتى، جناب آقاى مکارم، حضرت آقاى موسى صدر. اینها جمعى بودند که در حضور محترم آقاى داماد هم سطح را خدمت ایشان خواندند و هم خارج را... اما از نظر اجتهادى شکى نبود که ایشان مرد مجتهدى بودند.»
فرهنگ معاصر ص 142 - 140
آیت اللَّه سید مهدى روحانى:
«... فهم آقاى صدر، از فهم هاى خیلى خوب و سریع الانتقال بود و مطالب را خیلى زود درک مى کرد. شاید در میان رفقا کسى بهتر از ایشان نبود. البته به جز مرحوم بهشتى و تا حدى هم آقاى حاج آقا موسى زنجانى که هر دو مثل ایشان بودند.»
تاریخ و فرهنگ معاصر ویژه نامه شماره 5ص 251 - 250
* امام موسى صدر در سال 1334ش پس از رحلت پدر بزرگوارش عازم عراق گردید و به مدت چهار سال تا 1337ش در حوزه علمیه نجف اشرف از محضر اساتید و مراجع بزرگ همانند آیت اللَّه سید محسن حکیم و آیت اللَّه سید ابوالقاسم خویى بهره مند گردید.
آیت اللَّه سید عبد الکریم موسوى اردبیلى در خصوص مهاجرت علمى امام صدر به نجف مى گوید :
«آیت اللَّه خویى گفتند که سه طلبه از قم آمدند به نجف اما در نجف نماندند و برگشتند موسوى اردبیلى بود، آقاى موسى صدر بود و آقا موسى زنجانى. اى کاش من اینها را نمى دیدم خیلى حیف شد که اینها برگشتند به قم! این جریان را آن آقا از قول خویى نقل کردند من در سال 53 به نجف رفتم قضیه را از آقاى خویى سؤال کردم ایشان تأیید کردند و گفتند بله...» (4) نامه مفید ص 24
دیدار با آیت اللَّه سید عبدالحسین شرف الدین
دو سال از اقامت امام موسى صدر در شهر نجف اشرف مى گذشت که براى نخستین بار در سال 1955م ( 1334ش) براى دیدار سرزمین اجدادى عازم لبنان شد و با بستگان خویش در صور، شحور و معرکه دیدار نمود در آن زمان هنوز زعیم بزرگ شیعه و فقیه مجاهد آیت اللَّه سید عبدالحسین شرف الدین در قید حیات بود و آیت اللَّه سید موسى صدر به عنوان میهمان وارد منزل ایشان شد. در این ملاقات دو شخصیت بزرگ همدیگر را یافتند. آیت اللَّه سید موسى صدر در این ملاقات شدیدا تحت تأثیر افکار بلند رهبر بزرگ اسلامى واقع شد و شیفته ادب، اخلاق، انسانیت و قدرت رهبرى او گردید. و متقابلا آیت اللَّه شرف الدین نیز به نبوغ و قدرت علمى، طرز تفکر و سجایاى اخلاقى او پى برد و وى را لایق ترین فرد براى رهبرى آینده شیعیان لبنان دانست و حمایت خود را در هر فرصتى و در هر مجلسى و محفلى ابراز و سجایاى اخلاقى و علمى او را برمى شمرد. آیت اللَّه سید موسى صدر بعد از اقامت کوتاه مجددا راهى نجف اشرف گردید.
نامه مرجع عالیقدر تشیع آیت اللَّه بروجردى به امام موسى صدر
آیت اللَّه بروجردى زعیم عالیقدر و دوراندیش عالم تشیع به منظور فعالیت هاى تبلیغى و ارشاد خود در خارج از کشور شخصیت هاى برجسته و جامعى را از حوزه انتخاب و به کشور هاى اروپایى اعزام مى نمودند که امام موسى صدر نیز از جمله آنان بود و در همین رابطه نامه اى از طرف معظم له به سید موسى صدر در نجف ارسال داشتند و او را به عنوان نماینده تام الاختیار خود در ایتالیا نصب نمودند تا این که امور مذهبى، اجتماعى مسلمانان آن دیار را به دست با کفایت خود سامان دهى و اداره نماید. البته امام موسى صدر بنا به دلایلى از این مسئولیت عذر خواهى نمود.